Koffie is gewoon koffie. Toch? Nee. Voor Marco is koffie zoveel meer. Koffie is passie en vakmanschap. Koffie is het verhaal van de beste kwaliteit koffiebesjes afkomstig van plantages in Afrika, Azië of Zuid-Amerika en hun reis naar een geurend kopje koffie in Nederland. Koffie is vaak ook het verhaal van sociale ongelijkheid en misstanden, zoals uitbuiting. Die wil Marco tegengaan door te kiezen voor verantwoorde koffie en persoonlijke betrokkenheid bij mens en milieu.

Familiebedrijf pur sang
Het Wijkse bedrijf koopt wereldwijd groene (ongebrande) koffiebonen in en laat ze per container verschepen naar Genua, Italië. Daar gaat het per vrachtauto naar de koffiebranderij in Albenga, waar koffiebrander La Genovese, een familiebedrijf pur sang, de bonen roostert en verpakt om ze vervolgens naar Wijk bij Duurstede te laten vervoeren. EspressOH levert lokaal onder meer aan Het Goede Leven, De Kleine, INVORMsport, DijkLodges en hockeyvereniging Dorsteti.

Wat Marco drijft…
Marco gaat nadrukkelijk niet voor winstmaximalisatie ten koste van kwaliteit en sociale verantwoordelijkheid. “We zijn allemaal gelijk en iedereen heeft recht op een eerlijk en mooi leven. Nog te vaak vindt uitbuiting plaats. Alleen omdat sommigen rijker willen zijn dan anderen. Koffieboeren verdienen een eerlijke prijs.”

Ook het milieu gaat hem aan het hart. Zijn producten zijn overwegend biologisch en beschikken over het keurmerk van de Rainforest Alliance, dat duurzame landbouw- en bosbouwpraktijken promoot, met een focus op milieubescherming, het welzijn van boeren, rechten van arbeiders en het tegengaan van klimaatverandering. 

Afval? Nauwelijks!
Afval heeft het bedrijf nauwelijks. Sterker nog: er is niet eens een afvalbak. Alle verpakkingen worden door de leveranciers hergebruikt en gerecyclede plastic zakken gebruikt Marco overwegend voor private label verkoop. Het resterende karton en plastic levert hij in bij de gemeentewerf.

Miss Moka
Nieuw in zijn assortiment is de koffie van Miss Moka, afkomstig van door vrouwen geleide en beheerde plantages in Guatemala, Honduras en Colombia. “Op veel plantages zwaaien nog altijd mannen de scepter,” vertelt Marco. “Terwijl de vrouwen het werk doen. De mannen krijgen het geld en duiken daarmee eerst het café in – wat overblijft krijgen de vrouwen. De initiatiefneemsters van Miss Moka komen op voor de rechten en zelfredzaamheid van vrouwen. Dat vind ik heel belangrijk.”

Bewust proeven, bewust genieten
Een eerlijke, duurzame wereld draait ook om bewustwording van wat je in huis haalt en consumeert, meent Marco. Hij wil daaraan positief bijdragen door zijn verhaal uit te dragen, en mensen te verleiden bewust te proeven, bewust te genieten. “Mooi om je te realiseren welke weg een koffiebesje heeft afgelegd om te kunnen eindigen in jouw kopje koffie, en hoeveel mensen onderweg met liefde, hard werk en vakmanschap een bijdrage hebben geleverd. Bovendien moet koffie, net als goede wijn, als een boeket in je glas zijn. Proef het verschil. Koffie van mooie, rode koffiebonen met voldoende zonuren en suikers is echt een mooi product van hoge kwaliteit. Ik nodig mensen uit om bewust te genieten en tegelijk een bijdrage te leveren aan het milieu en het welzijn van mensen.”

Europese regelgeving: EUDR (nieuwe Europese ontbossing) wetgeving
Streven naar kwaliteit en een duurzaam product en productieproces heeft wel een prijs. Bijvoorbeeld om te zorgen dat alle mensen die aan het proces van koffiebesje tot kopje koffie bijdragen, een eerlijk inkomen verdienen. Maar ook Europese wet- en regelgeving leidt tot een hogere kostprijs. Zo zijn bedrijven binnenkort verplicht om aan te tonen waar de koffie precies vandaag komt. Een uitdaging en kostenverhogend, volgens Marco. “Voor koffie uit bijvoorbeeld Brazilië lukt dat, maar in Afrika wordt gewerkt met coöperaties, waartoe soms wel 1000 boeren behoren. Boeren met elk misschien tien koffiestruiken. Al die boeren leggen hun oogst op een lang, gemengd droogbed van de coöperatie. Na het drogen wordt alles verzameld en is het niet meer te achterhalen welk deel in welke zak van welke boer afkomstig is. Bovendien betekent het in kaart brengen van de route dat er weer meer instanties betrokken zijn: mensen die allemaal betaald moeten worden.”

Prijsstijging: 200%
Er zijn meer uitdagingen in de koffiehandel. Zo werd de markt in 2024 geconfronteerd met een prijsstijging van 200%. Oorzaken? “Door klimaatverandering mislukten talloze oogsten, en in Azië drinken steeds meer mensen koffie in plaats van thee. Kortom: een kwestie van beduidend meer vraag en minder aanbod. En jouw prijs voor koffie in de winkel stijgt natuurlijk ook gewoon door commerciële belangen van de grote koffiebedrijven.”

Bij EspressOH gaan klanten en koffieboeren vóór hoge winstmarges. “Mijn prijs is altijd gunstiger dan bij andere koffiebedrijven, omdat ik zelfstandig opereer en de koffie zonder tussenkomst van anderen bij de consument terecht komt”, aldus Marco.

Samenwerking met ambassade Ethiopië
Op uitnodiging van de ambassade bezocht Marco in 2023 lokale koffieboeren in Ethiopië en mocht hij meedenken over het verbeteren van hun welzijn en inkomsten. Een inspirerend bezoek, wat ook heeft geleid tot nauwe samenwerking met Ethiopië. Marco: “Samen willen we de handel tussen de beide landen beter en mooier maken, makkelijker en socialer. Hoe kunnen we de productie in Ethiopië en de vraag in Nederland beter op elkaar afstemmen en de logistiek verbeteren? Hoe kunnen we beter omgaan met mens en milieu? Ook onze koffiebrander uit Italië brengt binnenkort een bezoek aan Ethiopië. We willen klaar zijn voor de toekomst.”

Met de ambassade wordt al volop gepraat over ideeën. Zoals het realiseren van directe handel tussen de beide landen, door de tussenhandel te schrappen. Ander idee is de ruimte van de te verschepen container te delen met andere bedrijven. “Het is zonde om een halfgevulde container met door ons bestelde balen koffiebonen te verschepen. Het is veel effectiever en duurzamer om de vracht te combineren met de bestelling van andere bedrijven.”

Dromen…
Waar hij over 25 jaar staat? Hij droomt ervan de betrokkenheid van de consument bij het proces van plantage tot kopje koffie te vergroten. Marco: “Met 25 jaar meer ervaring en belevenissen op zak hoop ik met mijn verhalen mensen te inspireren om te kiezen voor het goede en het beste.”

Op die manier hoopt hij te kunnen bijdragen aan een eerlijker wereld. “We zijn allemaal mensen, allemaal wereldburgers. Wie je ook bent, waar je ook vandaan komt. Het is niet eerlijk dat wij het beter hebben dan anderen. Dit vraagt om bewustwording. Bewustwording van ongelijkheid, bewustwording van misstanden. Met een eerlijke prijs voor koffie kan iedereen in de keten een eerlijk inkomen verdienen. Meer gelijkheid: dat is mijn wens voor de komende 25 jaar.”

Tekst en foto: Marijke Dekker